Allianoi’yi Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu Koru(ya)madı!

Allianoi Bergama'nın kuzeydoğusunda, Pasa Ilıcası Mevkii’nde yer alan, Helenistik dönemden kalma bir termal, Sağlık Tanrısı Asklepion’un yurdu, Yortanlı Baraj gölet alanının tam ortasında baraj sularının altında kalmaya mahkûm olan antik bir kent!

Çevrecilerin uzun yıllardır baraj altında kalmasını önlemek için mücadele ettikleri şehrin yağış rejimi ve bitki örtüsü ile bağlantılı olarak yaklaşık 40-60 yıl arasında ömrü olduğu düşünülen baraj sularına gömülmesini bilmek üzücü.

9 yıl boyunca Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu’nun değişen kararlarından geçti Allianoi…

Koruma Kurulu kararlarından ilki Allianoi'nin duvarla çevrilmesiydi, iptal kararı alındı. 2001 yılında I. derecede arkeolojik sit alanı ilan edilmişti. Ama bu karar oraya baraj yapılmasını engelliyordu. Korumaya yönelik alternatif projeler ise 'pahalı oldukları' gerekçesiyle hep reddediliyordu. İkinci karar olan gömme kararında ise yürütmeyi durdurma alındı. Karar, kaplıca odalarının kille kapatılıp, suya bırakılması şeklindeydi.

2010 Ağustosta İzmir 2 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Bölge Kurulu kararında ise kilin yerini kum aldı. Yapılan 3 Akademik Bilim Komisyonunda da kurtulamadı Allianoi. Görünen durum içler acısı! Kazı alanı tamamiyle kumla kaplandı.

Allianoi'nin korunması için Türkiye'de 35 bin imza toplanmış ve Başbakanlığa en çok Allianoi'nin korunması için yazılı başvurular yapılmış. Bildiğimiz bilmediğimiz birçok etkinlikte Allianoi anlatılmıştı. Fakat bütün bunlar sonucu etkileyemedi.

Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu’nun, üzeri kumla kapatılan Allianoi antik kentini sular altında bırakacak Yortanlı Barajı’nın “su tutmasında bir sakınca olmadığına” dair kararına İzmir Barosu Aralık ayında itiraz ettiğini bildirdi. Dava süreçleri devam ederken, Ocak ayında mahkeme tarafından bilirkişi incelemesi yapılacağına dair ortada bir karar varken barajın su almaya hazır hale getirilmesi, davaların sonucunun beklenilmemesi belli ki bu insanları bir hayli kızdırmıştı. İzmir Barosu durumu “Hukuk devletinde hukuk tanımayan bir uygulamanın örneği” olarak nitelendirmekte.

Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulunun bölge karar metninde, ‘Allianoi’ kenti olup olmadığının kesinleşmediğine vurgu amacıyla ‘Allianoi (?) Termal Yerleşmesi’ şeklindeki ibarelerin bulunması çevreciler ve duyarlı insanlarca çok tepki topladı.

Kültür ve Turizm Bakanlığı bu yeri kabul ederken Çevre ve Orman Bakanlığının böyle bir yer olup olmadığından şüphe duyduklarını okuduk resmi sitelerde gazetelerde vs. Bu konuda duyarlı olan sanatçılara da “siz kendi işinizi yapın biz kendi işimizi” şeklinde haddini bil dercesine karşılıklar verildi.

Orası ister Allianoi olsun ister başka bir yer olsun yapılan kazılarda bulunan Roma köprülerinin dahi sulara gömülmemesi gerekli! Sırf ödenen milyon dolarlar yüzünden böyle yerlerin yok olmasına dur demeliyiz! Böylesi durumlara göz yummamalıyız! Baraj sularına gömülmesi an meselesi olan Allianoi gibi bir çok yer mevcut ülkemizde. Korunamadıkları apaçık ortada! Peki sırada neresi var? Yine baraj sularının altında kalacak olan HASANKEYF olabilir mi sizce?!